Tijdens een webinar over voedselveiligheid in het kader van het Flavour-project stelden medewerkers vragen over voedselveiligheid en zuivelproducten, houdbaarheidsdatum, traceerbaarheid, inspecties en richtlijnen.
Hier zijn de antwoorden die het Belgisch Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV), het Flavour-project en FoodSavers Gent, een distributieplatform in Gent hebben gegeven.
Kunnen zuivelproducten veilig aan kinderen worden gegeven?
Antwoord van FAVV: Zuivelproducten vormen geen probleem voor kinderen tenzij deze allergisch daarvoor zijn. Koemelkallergie is een allergie die je vaak ziet bij jonge kinderen.
Voor alle zuivelproducten is het belangrijk dat de temperatuur wordt gemeten tijdens de koelketen. Temperaturen zijn belangrijk voor zuivelproducten die in de koeling moeten worden bewaard, zoals kaas en yoghurt.
Als je twijfelt over een product of over de manier waarop het wordt bewaard, gebruik dan je zintuigen (reuk en uiterlijk) om te bepalen of het product veilig is. Als je twijfelt, gebruik het product dan niet.
Hoe kan ik de ‘tenminste houdbaar tot (THT)’-datum uitleggen aan onze klanten? Sommige mensen weigeren om voedsel te eten dat na deze datum is.
Antwoord van FAVV: Het is belangrijk om na te gaan of we het hebben over de tenminste houdbaar tot (THT)-datum of te gebruiken tot (TGT)-datum. Als een product voorbij de te gebruiken tot (TGT)-datum is, moet dit worden weggegooid. Geef dit aan niemand meer en voer het ook niet aan dieren. Je kunt dit niet meer gebruiken na de uiterste houdbaarheidsdatum.
Voor producten met een tenminste houdbaar tot (THT)-datum geldt dat deze ook na de getoonde datum kunnen worden uitgegeven en gegeten. De tenminste houdbaar tot (THT)-datum heeft vooral betrekking op de kwaliteit van het product. De fabrikant garandeert de kwaliteit van het product voor wat betreft reuk, kleur, smaak, krokantheid, etc., tot die datum. Na die datum kan de kwaliteit afnemen, maar dat is niet schadelijk.
Dit uitleggen aan mensen kan lastig zijn. Wat je zou kunnen doen is een document opstellen waarin je dit uitlegt en dit vervolgens aan je klanten geeft. Voorbeelden vind je hier
Dit is niet alleen een rationeel feit, maar een kwestie van ‘weten’. In het bijzonder bij mensen die het niet breed hebben, komt daar nog een emotionele factor bij. Het volgende verband wordt vaak gemaakt: omdat we het niet breed hebben, krijgen we minder goed voedsel en dat willen we niet.
Antwoord van Flavour: Distributieplatforms die voedsel distribueren onder mensen in armoede kiezen er vaak voor om voedsel dat voorbij de tenminste houdbaar tot (THT)-datum is niet uit te geven. Juist omdat mensen in armoede zich al geconfronteerd zien met uitsluiting op diverse terreinen, willen deze platforms voorkomen dat ze zich ook op dit vlak benadeeld voelen. Het sociale aspect wint het hier van het ecologische aspect.
Een manier om hiermee om te gaan is om mensen zelf te laten kiezen om voedsel dat voorbij de tenminste houdbaar tot (THT)-datum is aan te nemen. In solidariteitswinkels waar normale prijzen worden gerekend aan mensen die deze kunnen betalen, wordt dit voedsel dat voorbij de tenminste houdbaar tot (THT)-datum is soms ook aangeboden en dat vormt daar minder een probleem omdat het aan alle klanten wordt aangeboden.
Hoe zit het met voedsel dat geen datum heeft, zoals versproducten?
Antwoord van Foodsavers Gent: Het beste in dit geval is je zintuigen gebruiken om te bepalen of voedsel al dan niet oke is. Bepaal of het goed ruikt en er goed uitziet. Stel jezelf de vraag ‘zou ik dit eten?’. Zo ja, dan is het naar alle waarschijnlijkheid ook oke om dit voedsel met anderen te delen. Zou jij dat niet eten, gooi het dan weg. Het is belangrijk dat je altijd achter het voedsel staat dat je aan anderen geeft.
Als ik vlees of vis tegen de vervaldatum invries, hoe lang kan ik deze levensmiddelen dan nog bewaren in de vriezer?
Antwoord van FAVV: Wij adviseren maximaal twee maanden.
Voor wat betreft traceerbaarheid: moet steeds het batch-nummer worden genoteerd als een nieuw pak wordt geopend?
Antwoord van FAVV: Dit is geen wettelijke verplichting. Natuurlijk kan dit een toegevoegde waarde zijn, maar dit is niet verplicht.
Antwoord van Flavour: Voor wat traceerbaarheid betreft, hoeft slechts de maatschappelijke organisatie die het voedsel opnieuw uitgeeft te noteren waar het voedsel vandaan komt en wanneer dat binnenkomt.
Wat zijn de meest voorkomende problemen die inspecteurs zien als zij voedseldistributie-organisaties bezoeken?
Antwoord van FAVV:
- Uitgifte van producten die voorbij hun tenminste houdbaar tot (THT)-datum zijn;
- Bewaartemperaturen die niet aangehouden worden;
- Medewerkers die niet voldoende weten over voedselveiligheid
- Producten die niet of verkeerd gelabeld zijn;
- Bereiding van producten op andere plekken (bijv. bij medewerkers thuis) dan van waaruit deze worden uitgegeven.
